Het is helaas een bekend feit: in België heeft 1 op de 5 kinderen overgewicht en 1 op de 20 obesitas. Wat nog opmerkelijker is: er bestaat een direct verband tussen het gewicht van kinderen en de aanwezigheid van fastfoodzaken vlak bij scholen. Dat blijkt uit een studie van Sciensano, gepubliceed in 2022. Om de ongecontroleerde wildgroei van fastfoodketens in te dijken, heeft de gemeente beslist tegen dit fenomeen op te treden. Het gaat om een primeur in België.

De sector kent momenteel een sterke expansie: naar schatting zullen er binnen 5 jaar 250 extra filialen van fastfoodketens bij komen. Hoewel de fastfoodketens beweren niet specifiek de jeugd te viseren, blijkt volgens de onderzoekers van Sciensano het tegendeel waar te zijn. Bovendien valt op dat veel van deze vestigingen zich pal in de buurt van scholen installeren, een strategische keuze die rechtstreeks invloed heeft op het voedingsgedrag van kinderen.

"Het zijn in de eerste plaats de jongsten en kinderen uit sociaaleconomisch minder bevoordeelde milieus die hiervan het slachtoffer zijn", legt de burgemeester uit. "Fastfoodzaken zijn natuurlijk niet de enige verantwoordelijken, maar we kunnen deze ketens niet laten bepalen wat de eetgewoonten van onze kinderen worden. Wie de affiches in het straatbeeld of de advertenties op sociale media bekijkt, ziet meteen dat de jeugd een favoriete doelgroep is van de junkfoodmarketing. Het is onze plicht hen daartegen te beschermen."

Daarom heeft de gemeente beslist om de verspreiding van fastfoodketens actief te bestrijden, door rechtstreeks in te grijpen in hun economisch model. Alle vestigingen in Oudergem zullen een jaarlijkse taks van 12.000 euro moeten betalen. Bevindt de zaak zich binnen een straal van 100 meter van een school, dan wordt dit bedrag verdubbeld.

Voor het eerst in België gaat een gemeente zo expliciet in tegen de uitbreiding van fastfoodketens. "Dit is een precedent dat andere gemeenten kan inspireren. We verwachten tegenkanting vanuit de sector, maar niets zal ons afremmen: we gaan tot het uiterste." 

Men merkt tot slot op dat het Brussels Gewest de eerste versie van de tekst, die in september door de Gemeenteraad werd goedgekeurd, heeft vernietigd. "Het is niet de belasting op zich die een probleem vormt, maar wel het feit dat we een nieuwe belasting willen invoeren terwijl onze financiën gezond zijn. Dat is absurd, temeer daar Oudergem, zoals alle andere gemeenten, voor volgend jaar met grote moeilijkheden en onzekerheden wordt geconfronteerd naar aanleiding van de zogenoemde Arizona-maatregelen" merkt de burgemeester op, die verontwaardigd is over deze tegenvaller. "Er werd een nieuwe versie aan het gewest bezorgd."