Tijdens de openbare zitting van 25 september 2025 heeft de gemeenteraad van Oudergem een motie besproken die het engagement van de gemeente als “Gastvrije Gemeente” in herinnering brengt en haar verzet uitdrukt tegen het federale project om het principe van huisbezoeken in de wet op te nemen.
Wat houdt dit wetsontwerp in?
De federale regering wil het mogelijk maken dat het Agentschap voor Buitenlandse Zaken, samen met de politie en met toestemming van een onderzoeksrechter, het privéwoning van een persoon zonder wettig verblijf kan binnengaan om een bevel tot het verlaten van het grondgebied uit te voeren.
Concreet betekent dit dat een gezin of een persoon zonder verblijfsvergunning verplicht kan worden om de deur te openen tussen 5 uur en 21 uur, voor een huiszoeking en een eventuele plaatsing in detentie met het oog op een onmiddellijke uitwijzing.
Waarom verzet de gemeente zich?
De gemeenteraad is van mening dat dit project:
- fundamentele rechten aantast die beschermd worden door de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, zoals de onschendbaarheid van de woning en het recht op privacy;
- onvoldoende garanties biedt voor de bescherming van kwetsbare personen, met name kinderen, zwangere vrouwen, ouderen en zieken;
- de deur openzet voor disproportionele ingrepen en willekeur, bij gebrek aan duidelijke definities en stevige waarborgen;
- het risico inhoudt dat solidaire opvang wordt ontmoedigd, nochtans essentieel om te vermijden dat mensen op straat terechtkomen.
Deze kritiek wordt gedeeld door onafhankelijke actoren zoals Myria (het Federaal Migratiecentrum), de Raad van State, onderzoeksrechters en talrijke organisaties uit het middenveld.
Oudergem, Gastvrije Gemeente
Sinds 2018 heeft Auderghem zich uitgeroepen tot “Gastvrije Gemeente”, wat betekent dat waardige opvang, solidariteit en respect voor de mensenrechten centraal staan in haar waarden.
De goedgekeurde motie bevestigt dit engagement en herinnert eraan dat de gemeente elke maatregel afwijst die deze principes zou verzwakken.
Wat vraagt de motie?
De gemeente:
- uit haar ernstige bezorgdheid over het wetsontwerp en vraagt om het in te trekken of grondig te wijzigen;
- stelt enkele minimale garanties voor, zoals een verbod op tussenkomsten in aanwezigheid van kinderen, beperkingen op de interventietijden en de verplichting van een effectief opschortend beroep;
- nodigt andere gemeenten in het land uit om zich aan te sluiten bij de beweging van Gastvrije Gemeenten;
- voorziet concrete maatregelen op lokaal niveau, zoals de aanduiding van een referentiepersoon Kinderen/Kwetsbaarheden en de oprichting van een oriëntatieloket voor solidaire gastgezinnen.
Een symbolische en politieke motie
Deze motie is niet bindend voor de federale regering, maar geeft duidelijk de politieke en ethische positie van de gemeente Oudergem weer:
- de menselijke waardigheid verdedigen,
- de fundamentele rechten beschermen,
- en solidariteit betuigen met alle mensen die op haar grondgebied wonen, ongeacht hun administratieve status.