Mondelinge vraag van mevrouw Anastasia Bakounine (ECOLO-GROEN): pesterijen en ongewenste gedrag in sportclubs

Geachte leden van het college,
Beste collega's,
In navolging van de motie betreffende geweld tegen vrouwen vestigt Ecolo/Groen de aandacht op het respect in de sportwereld, en meer bepaald in de sportclubs van onze gemeente.
Oudergem is een sportieve gemeente. We mogen ons gelukkig prijzen met het aanzienlijke aantal sportclubs. Ze leveren erg goed werk, soms met erg weinig middelen, om in de gemeente sport op hoog niveau of op recreatief vlak te kunnen beoefenen.
Bovendien zijn de gemeentelijke infrastructuren van goede kwaliteit. Naast het sportcentrum Willegems en het Gymnasium zijn er ook de voetbal-, hockey- en rugbyclubs die ook over vrouwelijke teams beschikken. Voorts zijn er ook nog andere sportkernen, zoals het centrum Adeps, Rood Klooster, het Zoniënwoud, de Groene Wandeling of de klimmuur 'New Rock'.
Het gaat dus om een gediversifieerd en gevarieerd aanbod waar talrijke Oudergemnaars kunnen sporten.
Onlangs werd in de media veel aandacht besteed aan slachtoffers van seksueel misbruik in de sport, die na jaren van zwijgen de moed hadden om te getuigen en hun stem te laten horen. Dat was onder meer het geval van Sarah Abitbol, een Frans kunstschaatsster die meerdere medailles won. Haar getuigenis betekende een keerpunt omdat het parket van Parijs op 4 februari een voorafgaand onderzoek naar 'verkrachting en seksuele geweldpleging op minderjarigen door een persoon die gezag heeft over het slachtoffer' instelde tegen haar voormalige trainer. Sinds deze getuigenis hebben andere van zich laten horen om andere feiten van seksuele geweldpleging in de sport aan de kaak te stellen.
Dit geweld wordt niet enkel uitgeoefend op meisjes. Ook jongens kunnen er het slachtoffer van zijn. Uit vele onderzoeken blijkt echter dat meisjes een groter risico lopen op gendergerelateerd geweld dan jongens.
Uiteraard valt de kwestie van intimidatie en ander gendergerelateerd of seksueel ongewenste gedrag meer onder de bevoegdheid van het gerecht of de gemeenschap dan van de gemeente in het bijzonder. Het zou echter onaanvaardbaar zijn dat dergelijke handelingen zouden plaatsvinden in gemeentelijke voorzieningen, waaronder Oudergemse clubs, of zelfs dat er jonge Oudergemnaars bij betrokken zouden zijn. 
Ecolo-Groen is van mening dat het gemeentelijke sportbeleid verder moet gaan dan het strikte sportkader, maar er ook moet op toezien dat de personen die sport beoefenen in Oudergem worden beschermd.
Vandaar de volgende vragen:
  • Heeft u weet van dergelijke problemen in Oudergem?
  • Werd dit probleem al aangekaart tijdens de talrijke contacten die u met de sportclubs heeft?
  • Zijn de sportbeoefenaars, en meer bepaald de meisjes, goed geïnformeerd over hun rechten, weten ze tot wie ze zich kunnen wenden in geval van intimidatie en ongewenst (seksueel) gedrag?
  • Welke middelen en initiatieven werden er in onze sportclubs ingevoerd en genomen om het publiek te informeren en aan preventie te doen? Is er een noodnummer, een contactpersoon?
Bestaat er een onafhankelijke cel tot wie de slachtoffers zich in alle vertrouwen en vertrouwelijkheid kunnen wenden?
Ik dank u voor uw antwoorden.
  • Antwoord van mevrouw Eloïse Defosset, schepen
Gelukkig heeft nog nooit iemand dit soort van problemen in de sportinfrastructuren en -clubs van onze gemeente aan de kaak gesteld.
Aangezien deze problematiek mij bijzonder heeft geraakt, wil ik alles in het werk stellen om de verbintenissen in het sportmilieu waar te maken die worden vermeld in de motie over het geweld tegen vrouwen waarover we net hebben gestemd.
Vorige week heb ik al contact opgenomen met 'Panathlon Wallonie Bruxelles', een organisatie die me nauw aan het hart ligt, omdat ze de waarden van de sport, die uiteindelijk onder meer de persoonlijke ontwikkeling en het opbouwen van relaties met anderen bevordert, steeds centraal stelt in het kader van haar acties.
Ik heb hen dus gecontacteerd om hen voor te stellen opleidingen aan de bestuurders van de clubs te geven. Ik ben erg blij dat ik u kan meedelen dat ze erg enthousiast op dit initiatief hebben gereageerd.
Er is dus overeengekomen om informatiesessies rond welbepaalde thema's (vrouwen en sport, seksuele intimidatie en sport, discriminatie en sport, enz.) te organiseren die het hele jaar zullen plaatsvinden. De eerste sessie zou in maart kunnen doorgaan. Aangezien 'Panathlon' actief is in verschillende Brusselse en Waalse gemeenten, is het ook interessant om de goede praktijken die elke gemeente in dat verband toepast te vergelijken.
Het lijkt me belangrijk om deze gesprekken in de raadgevende sportcommissie te voeren, aangezien het net die organisatie is die de bestuurders van de sportclubs en de vertegenwoordigers van elke politieke partij verenigt. Het zal ook een 'pedagogische' manier zijn om de hiervoor aangehaalde thema's aan te kaarten, dieper in te gaan op het door de Federatie Wallonië-Brussel uitgegeven handvest en zodoende te wijzen op de rechten van de sportbeoefenaars en te herinneren aan de organisaties waartoe men zich kan wenden wanneer men met een dergelijke situatie wordt geconfronteerd.
Daarnaast werd voor de gemeentelijke sportinfrastructuren een kadaster opgesteld om ervoor te zorgen dat er geen enkel logistiek obstakel de sportbeoefening door vrouwen in de weg kan staan. Ik kan u verzekeren dat al onze centra op dat gebied in orde zijn: toiletten, douches en kleedkamers voor vrouwen. Het is echter belangrijk om erop te wijzen dat dit nog lang niet overal het geval is.
De sportdienst heeft begin februari net een voorstel ontvangen voor een door Brussel Plaatselijke Besturen georganiseerde opleiding over gendergelijkheid in de sport. Ook al zijn we al goede leerlingen, toch zal de dienst eraan deelnemen om zich ervan te vergewissen dat alles op dat niveau goed wordt uitgevoerd.
Bovendien, en ter informatie, hebben de studies over gendergevoelige budgettering aangetoond dat grote investeringen in sportinfrastructuren massaal ten goede komen aan zogenaamde 'mannensporten'. Dus heb ik het genoegen om u mee te delen dat Oudergem een pioniersgemeente is op het vlak van genderreflectie, omdat het Gymnasium (een van onze sportcentra) bijna voor 90% wordt gebruikt door jonge meisjes, vrouwen, dames die daar hun sport beoefenen.
Dit jaar hebben we er ook voor gezorgd dat de rugbyclub, die niet enkel een jongerenschool, maar ook een vrouwenteam (dat meer dan 2 weken geleden haar eerste overwinning heeft gevierd) heeft opgericht, het veld veel meer uren kan gebruiken.
En als anekdote wil ik er nog graag aan toevoegen dat wij over een nationaal vrouwenteam D2 beschikken dat ... (sorry heren) betere voetbalresultaten behaalt dan de mannen die in het stadion spelen!