Bodycams: principeakkoord

De Raad,
Gelet op de richtlijn 2016/680 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door bevoegde autoriteiten met het oog op de voorkoming, het onderzoek, de opsporing en de vervolging van strafbare feiten of de tenuitvoerlegging van straffen, en betreffende het vrije verkeer van die gegevens;
Gelet op de verordening 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens;
Gelet op de wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens;
Gelet op de artikelen 25/1 en volgende van de wet van 5 augustus 1992 op het politieambt;
Gelet op het verzoek dat de korpschef van de politiezone UKKEL / WATERMAAL-BOSVOORDE / OUDERGEM op 20 februari 2019 heeft ingediend;
Overwegende dat de artikelen 25/1 en volgende van de wet op het politieambt de installatie en het zichtbaar gebruik van camera's door de politiediensten regelen;
Overwegende dat de politiezone de leden van haar personeel wenst uit te rusten met bodycams;
Overwegende dat de politiezone met het gebruik van deze camera's de volgende doelstellingen wenst te bereiken:
  • de omstandigheden van het verloop van een interventie registreren;
  • de rapportering van haar interventies verbeteren ten aanzien van de autoriteiten van bestuurlijke en gerechtelijke politie alsook in het kader van klachten die tegen haar worden ingediend;
  • de relaties tussen de optredende politieambtenaren en hun gesprekspartners bedaren volgens het principe van de afbouw, door deze laatste personen van tevoren kennis te geven van het feit dat hun handelingen, gebaren, uitlatingen ... worden opgenomen;
  • de veiligheid van de politieambtenaren verhogen;
  • het aantal gewelddadige feiten alsook het aantal ongegronde klachten tegen de politie verminderen;
  • de kwaliteit verhogen en de vaststellingen van inbreuken staven door het gebruik van materiële vaststellingen te verhogen;
  • het professionalisme van de politie-interventies versterken.
Overwegende dat een politiedienst camera's mag installeren en gebruiken in het gebied waarvoor deze dienst bevoegd is, na voorafgaande principiële toelating vanwege de gemeenteraad, wanneer het om een lokale politiezone gaat;
Overwegende dat de toestemmingsaanvraag het type camera, de doeleinden waarvoor de camera's zullen worden geïnstalleerd of gebruikt evenals de gebruiksmodaliteiten ervan moet preciseren;
Overwegende dat deze aanvraag rekening houdt met een impact- en risicoanalyse op het vlak van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en op operationeel niveau, meer bepaald wat betreft de categorieën van verwerkte persoonsgegevens, de proportionaliteit van de aangewende middelen, de te bereiken operationele doelstellingen en de bewaartermijn van de gegevens die nodig is om deze doelstellingen te bereiken.
Overwegende dat de camera's van het type "mobiele camera's" zullen zijn en de volgende gegevens zullen kunnen registreren:
  • de beelden (video en foto) en de klank die worden geregistreerd door de individuele camera's die de leden van het operationeel kader gebruiken onder de beoogde omstandigheden en voor de beoogde doeleinden;
  • de metadata in verband met deze beelden/klank:
    • de dag en de tijdvakken van registratie;
    • de onrechtstreekse identificatie van het lid van het operationeel kader dat de camera draagt tijdens de registratie van de gegevens;
    • de plaats waar de gegevens worden verzameld (geolokalisering tijdens de registratie).
Overwegende dat de politiezone een impactanalyse heeft gemaakt overeenkomstig de wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens;
Overwegende dat de Data Protection Officer (DPO) van de politiezone deze impactanalyse heeft gevalideerd;
Overwegende dat de wet op het politieambt het wettelijk gebruikskader vaststelt alsook de opdrachten waarvoor en de omstandigheden waarin deze camera's mogen worden ingezet evenals de modaliteiten van toegang tot en bewaring van de gegevens;
Overwegende dat de door middel van camera's verzamelde informatie en persoonsgegevens worden geregistreerd en bewaard voor een duur van niet meer dan twaalf maanden, te rekenen vanaf de registratie ervan;
Overwegende dat de toegang tot deze persoonsgegevens en informatie wordt toegelaten gedurende een periode van een maand, te rekenen vanaf de registratie ervan, op voorwaarde dat het operationeel gemotiveerd is en dat het noodzakelijk is voor de uitoefening van een welbepaalde opdracht;
Overwegende dat de hierna genoemde wetten toepasselijk zijn op het gebruik van mobiele camera's van het type "bodycams":
  • De wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens
  • De wet op het politieambt van 5 augustus 1992
Overwegende dat enkel de personen van de politiezone die bevoegd zijn om toegang te hebben tot de gegevens binnen de grenzen van hun respectieve bevoegdheden, toegang krijgen tot de opgeslagen gegevens en informatie:
  • De leden van het operationeel kader voor de redactie van processen-verbaal (hulp bij de opmaak). In dit verband mogen enkel de collega's die rechtstreeks betrokken zijn bij de interventie en/of bij de redactie van de gerechtelijke procedures die rechtstreeks verband houden met deze interventie alleen de gegevens raadplegen met betrekking tot deze interventie in het kader van de opmaak van de processen-verbaal.
  • De korpschef evenals de leden van de politiezone die persoonlijk worden aangewezen en gemachtigd door de korpschef. (functie van bodycam protection officers – BPO).
Enkel deze laatste personen (BPO) zijn gemachtigd om over te gaan tot de extractie van gegevens en informatie, enkel en alleen voor de behoeften van een gerechtelijke, bestuurlijke of tuchtrechtelijke procedure of in het kader van een actie van opleiding of pedagogie voor de personeelsleden.
De leden van het intern toezicht mogen de aldus gemaakte opnames niet op welke proactieve wijze ook bekijken. De toegang tot de opnames is afhankelijk van een voorafgaande individuele machtiging op naam, in de vorm van een mandaat vanwege de korpschef (voor niet-tuchtrechtelijke procedures) of van de bevoegde tuchtrechtelijke overheid, voor een welbepaalde procedure en met betrekking tot specifieke feiten die het voorwerp van een opname zijn geweest.
De toegang door de leden van de dienst Informatica kan enkel een technisch doel hebben, i.e. de effectieve toegang tot de opgenomen gegevens mogelijk maken voor de personen die bevoegd zijn om daar toegang toe te hebben.
  • De DPO voor de opdrachten die hem aanbelangen in het kader van de opvolging en de controle van de verwerkingsactiviteiten.
De in de huidige nota bedoelde toegangsrechten doen geen afbreuk aan de andere mogelijkheden van toegang waarin specifieke wetsbepalingen voorzien, ongeacht of het gaat om een gerechtelijke procedure of om opdrachten die worden toevertrouwd aan de externe toezichtsorganen.
  • Het Vast Comité P [1]
  • De Algemene Inspectie van de federale politie en van de lokale politie [2]
  • De gerechtelijke overheden
Met andere woorden, de opnames mogen ook ter beschikking van deze instellingen worden gesteld in het kader van hun eigen procedures.
Overwegende dat, na de eerste bewaarmaand, de toegang tot die persoonsgegevens en informatie enkel voor doeleinden van gerechtelijke politie mogelijk is mits een schriftelijke en met redenen omklede beslissing van de procureur des Konings;
Overwegende dat de politiezone de verwerking van de gegevens en de doeleinden registreert in het verwerkingsregister van de geïntegreerde politie;
Overwegende dat deze verwerking onderworpen is aan extern toezicht via het Controleorgaan op de politionele informatie;
Overwegende dat de bevolking kennis krijgt van de door de gemeenteraad verleende toelating via de communicatiekanalen van de politiezone alsook via het gemeentebestuur;
Overwegende dat het gebruik van deze mobiele camera's enkel op zichtbare wijze wordt toegestaan;
Overwegende dat de met deze camera's gemaakte opnames stelselmatig worden voorafgegaan door een mondelinge waarschuwing door de leden van het operationeel kader van de politiediensten;
Overwegende dat het type camera, de doeleinden en de gebruiksvoorwaarden het voorwerp zijn geweest van overleg binnen het basisoverlegcomité van de politiezone;
BESLIST
aan de politiezone UKKEL / WATERMAAL-BOSVOORDE / OUDERGEM (ZP5342) de toelating te verlenen om gebruik te maken van bodycams;
toelating te verlenen om gebruik te maken van het gewenste type camera, i.e. op zichtbare wijze gedragen mobiele camera's waarmee inzonderheid video- en audio-opnames kunnen worden gemaakt en foto's kunnen worden genomen;
de volgende doeleinden toe te staan:
  • inbreuken of overlast op de openbare weg voorkomen, vaststellen en/of opsporen of er de openbare orde handhaven;
  • onderzoek voeren naar misdaden, wanbedrijven en overtredingen, er de bewijzen van verzamelen, de bevoegde overheden daarvan op de hoogte brengen, de daders ervan vatten, aanhouden en ter beschikking stellen van de bevoegde overheid, op de wijze en in de vormen zoals vastgesteld door de wet;
  • aan de bevoegde overheden het verslag bezorgen van de opdrachten van bestuurlijke en gerechtelijke politie alsook de bij dergelijke gelegenheid verzamelde inlichtingen;
  • de informatie van bestuurlijke politie verzamelen zoals bedoeld in artikel 44/5, § 1, lid 1, 2° tot 6° van de wet op het politieambt. Met betrekking tot artikel 44/5, § 1, eerste lid, 5° kan dat gebruik bovendien alleen worden toegestaan ten aanzien van de categorieën van personen bedoeld in de artikelen 18, 19 en 20 van de wet op het politieambt;
  • de klachten in het kader van het gerechtelijk en/of bestuurlijk en tuchtrechtelijk kader in verband ermee beheren;
  • didactische en pedagogische doeleinden toestaan in het kader van de opleiding van de leden van de politiediensten, nadat de gegevens anoniem zijn gemaakt;
  • garanties bieden voor het welzijn van het personeel (meer bepaald door risicoanalyses te maken en door middel van feedback), in het kader van arbeidsongevallen.
het gebruik van de genoemde camera's toestaan volgens de onderstaande voorwaarden:
  • De camera's worden uitsluitend op zichtbare wijze gebruikt.
Deze toelating tot gebruik wordt door de korpschef van de politiezone ter kennis gebracht van de procureur des Konings.

[1] Artikel 27 van de wet van 18/07/1991 op het Vast Comité P
[2] Artikel 8 van de wet van 15/05/2007 op de Algemene Inspectie en houdende diverse bepalingen betreffende de rechtspositie van sommige leden van de politiediensten