Mondeling vraag van de heer Ivo Van Ginneken en mevrouw Anastasia Bakounine (Ecolo-Groen) over de digitalisering van de samenleving en de gevolgen voor de inwoners van Oudergem

Geachte heer de voorzitter,
Mevrouw de burgemeester,
Beste collega's,
In het artikel “Digitale inclusie: ‘wie niet mee is, is een vogel voor de kat’” uit de Bruzz van begin maart was te lezen dat de digitale vaardigheden van 40% van de Brusselaars tussen de 16 en 74 jaar gering zijn. Deze cijfers zijn afkomstig uit de Digitale Barometer die de Koning Boudewijnstichting gepubliceerd heeft. Deze cijfers vinden wij zorgelijk. In hetzelfde artikel worden zorgen geuit over een voorstel van de Brusselse minister Digitalisering Clerfayt. Hij wil de komende maanden een ordonnantie laten goedkeuren waardoor alle gemeenten, OCMW’s, Actiris en andere openbare besturen verplicht worden om hun diensten online toegankelijk te maken voor de burgers. De sociale sector, ongeveer 200 Brusselse verenigingen, heeft een open brief naar de minister gestuurd om hun ongenoegen hierover te uiten. De digitalisering van publieke diensten kan wat ons betreft tot meer gebruiksgemak leiden, maar alleen als iedereen ermee overweg kan. Voorlopig lijkt dat niet het geval. Daarnaast vinden wij het nodig dat de Oudergemnaars zich ook nog tot echte loketten kunnen blijven wenden, want dan kan er veel meer ingespeeld worden op de precieze noden van de burger. In het licht van al deze zorgen over digitale inclusie, vragen wij ons dan ook de volgende zaken af:
1. Heeft u een idee van de digitale achterstand van de inwoners Oudergem?
2. Stel dat de ordonnantie van minister Clerfayt wordt goedgekeurd. Blijft de gemeente Oudergem dan een niet digitaal alternatief aanbieden? (m.a.w. loketten en persoonlijke contact via telefoon)
3. Welke acties worden er op dit moment door de gemeente genomen om de digitale kloof te verkleinen?
Bedankt voor uw antwoorden.
  • Antwoord van mevrouw Lieve Jorens, Schepen
Beste gemeenteraadsleden, Beste mijnheer Van Ginneken,
bedankt voor deze vraag en ik ben het helemaal met u eens dat digitale inclusie een zeer belangrijk aandachtspunt is voor een gemeente, en nog meer zo bij de steeds verdere digitalisering waar we mee geconfronteerd worden. Wanneer minister Clerfayt zijn voorstel voor een ordonnantie verdedigt verwijst hij ook naar de cijfers van de Koning Boudewijnstichting, maar dan naar het gedeelte dat zegt dat 85% van de Brusselaars graag meer digitale dienstverlening zou hebben.  Maar de cijfers die u aanhaalt over de digitale vaardigheden van de Brusselaars zijn minstens zo belangrijk. De dienstverlening van een gemeentebestuur wordt gekenmerkt door zijn nabijheid en toegankelijkheid voor de inwoners omdat ze vaak het eerste aanspreekpunt is, en de gemeente heeft toch een bijzondere rol te spelen om deze toegankelijkheid te blijven waarborgen.
Een plan voor digitalisering van de gemeentelijke dienstverlening kan misschien de administratieve vereenvoudiging stimuleren en kan misschien een handige oplossing zijn voor een bepaalde groep mensen, het doet uiteraard niet zomaar ineens de digitale kloof verdwijnen. In tegendeel, als zo’n plan niet goed gekaderd wordt in een breder geheel, riskeert het zelfs de digitale kloof nog te vergroten. Ik beschik niet over specifieke cijfers over de digitale kloof in Oudergem maar dat geeft eigenlijk niet, want we weten dat het niet zozeer je woonplaats is die bepalend is voor het risico op een digitale achterstand, meer andere sociaal demografische en sociaal economische factoren, zoals geslacht, leeftijd, etnische afkomst, gezinssamenstelling, inkomensniveau, scholingsgraad en dergelijke meer.  Het zijn deze elementen waar we ons beleid op moeten afstemmen.
De aanpak in Oudergem is en blijft dan ook om zo veel als mogelijk een dienst van nabijheid te verlenen, om alle burgers via alle kanalen aan te spreken en vooral aandacht te hebben voor de diversiteit van de burgers, wat vereist dat er verschillende communicatiekanalen tegelijk worden ingezet. 
Binnen de gemeentelijke administratie wordt hier ook bijzonder veel aandacht aan besteed en dat kan je ook vaststellen in de praktijk. Verschillende onderdelen van onze dienstverlening worden inderdaad meer en meer digitaal, maar een telefonisch en fysiek alternatief blijft steeds bestaan. Ik geef u enkele voorbeelden ter illustratie:
Om de toegankelijkheid en transparantie van het democratisch proces en van het bestuur te verhogen, worden de gemeenteraden opgenomen en uitgezonden. Deze kunnen digitaal live gevolgd worden of nadien herbekeken worden. Maar dit neemt niet weg dat de gemeenteraden ook fysiek toegankelijk blijven voor het publiek.
Inschrijvingen voor de kinderdagverblijven kunnen voortaan digitaal gebeuren, wat opnieuw de transparantie van het inschrijvingsproces en de opvolging van de inschrijving vergemakkelijkt. Maar telefonische inschrijvingen en afspraken ter plaatse blijven evenzeer mogelijk.
Bij de dienst bevolking kunnen afspraken digitaal gemaakt worden en verschillende documenten kunnen online opgevraagd worden, maar de fysieke loketten blijven bestaan en blijven ruime openingsuren behouden.
Daarnaast neemt de gemeente ook verschillende specifieke acties om de digitale kloof te verkleinen en om mensen bij te staan in de steeds digitaler wordende samenleving, want deze trend stelt zich natuurlijk niet alleen in gemeentebesturen, maar ook daarbuiten.
U weet allemaal dat toegankelijkheid van bankkantoren en geldautomaten altijd maar kleiner wordt. We organiseren daarom regelmatig opleidingen omtrent online bankieren, veilig betalen via internet, kopen en verkopen via internet. Dergelijke opleidingen gaan ook altijd gepaard met opleidingen gericht op cyberveiligheid en om phishing te herkennen en er gepast op te leren reageren.
De bibliotheken hebben een uitgebreide e-catalogus maar we organiseren ook opleidingen over hoe deze te gebruiken en e-readers kunnen ook in de bibliotheek uitgeleend worden.
Er zijn regelmatig sessies waarbij een informaticus ter beschikking is van het publiek en waarbij men gratis kan langskomen met specifieke individuele vragen of hulp bij het gebruik van een tool, programma of app.
Via de openbare computerruimte wordt toegang gegeven tot pc en internet voor wie er thuis geen ter beschikking heeft, en er worden ook opleidingen georganiseerd.
Inwoners van Oudergem ouder dan 65 jaar kunnen bovendien gebruik maken van een dienst die documenten aan huis levert, voor de personen die zich hiervoor niet naar het gemeentehuis kunnen verplaatsen.
En zo zijn er nog verschillende initiatieven en komen er ook regelmatig nieuwe initiatieven bij, in functie van de nieuwe ontwikkelingen en veranderingen, of van specifieke vragen die we krijgen.
  • Antwoord van mevrouw Sophie de Vos, burgemeester
Het is duidelijk dat de digitale technologie het leven van de burgers vergemakkelijkt, maar het is ook belangrijk dat degenen die er vertrouwd mee zijn er toegang toe hebben, maar ook degenen die er niet vertrouwd mee zijn, zich deze technologie eigen kunnen maken. Het doel van het Plan Brussel Numérique is niet de toegankelijkheid van het fysieke loket af te schaffen of alle fysieke loketten door digitale te vervangen.
Het doel is de burgers alle administratieve procedures online aan te bieden. En voor degenen die niet over computervaardigheden beschikken, moeten de overheidsdiensten een ondersteuningsplan opstellen - waaraan minister Bernard Clerfayt momenteel werkt - om hen te helpen de digitale technologie toe te passen of een fysiek alternatief te bieden.
Er is dus geen sprake van dat een deel van de bevolking door de digitalisering van de openbare diensten in de steek wordt gelaten. Het zal niet leiden tot een ontneming van rechten of toegang tot rechten.
We zijn ons inderdaad terdege bewust van de min of meer sterke digitale onzekerheid of zelfs digitale uitsluiting die 52% van de Brusselaars treft.
In 2021 werd een speciale stuurgroep aan deze kwestie gewijd en werden de UCL-onderzoekers die de door u genoemde cijfers hebben geproduceerd, gehoord.
Digitale insluiting kwam bijvoorbeeld aan bod bij de voltooiing van de software voor de inschrijving in de crèches, de digitalisering van afspraken voor de bevolkingsdiensten en de online bestelling/levering van de meeste administratieve documenten, bekend als het "e-guichet".
In 2022 hebben het College en het beheerscomité een evaluatie van de kwaliteit van de diensten uitgevoerd: de mate van tevredenheid bereikte 80% en met name de kwaliteit van het menselijk contact werd benadrukt.
Wij zijn bedreven en zullen ons daarvoor blijven organiseren in een multi-channel ontvangst: digitaal, telefonisch en fysiek.
De bevolkingsdiensten hebben een personeelslid dat speciaal belast is met de ontvangst van de gebruikers. Het onthaal is ook bedoeld om onze burgers te helpen die niet weten hoe ze de elektronische terminals moeten gebruiken. Voor de inschrijving in de kinderdagverblijven is een bureau ingericht.
Andere initiatieven zijn erop gericht de digitale kloof te overbruggen of mensen te helpen die zich in een ongemakkelijke situatie met digitaal bevinden:
Ten slotte - en ook al is deze lijst niet volledig - wordt momenteel gewerkt aan de gemeentelijke website, met name om de toegankelijkheid ervan te verbeteren en ervoor te zorgen dat alle doelgroepen er gebruik van kunnen maken.

 

 

Zitting van 30.03.2023 - Documenten

 

De zittingsuitzending

 

Benchmarks

  1. 00:09:50 | Proces-verbaal van de Gemeenteraadszitting van 09.02.2023 - Goedkeuring
  2. 00:10:00 | Mededelingen : Lijst van opdrachten gegund via onderhandelingsprocedure.
  3. 00:10:04 | Mededelingen : Lijst van besluiten van de Burgemeester - artikelen 133 et 135 NGW
  4. 00:10:12 | Mededeling : Machtiging van de medeondertekening van de Gemeentesecretaris aan mederwersters
  5. 00:10:19 | BRUTELE - Gewone algemene vergadering van 18.04.2023 - Stemming over alle agendapunten en benoeming van een afgevaardigde
  6. 00:11:32 | Verificatie van de gemeentekas - vierde trimester 2022
  7. 00:11:38 | Verificatie van de kas van de Regie voor Grondbeleid - vierde trimester 2022
  8. 00:11:44 | Indiening van een beroep tegen het besluit van 31 januari 2023 van Leefmilieu Brussel betreffende een door de gemeente te betalen administratieve boete voor het afvloeien van regenwater op de Charles Schallerlaan - Machtiging om in rechte op te treden
  9. 00:11:53 | Indiening van een verzoekschrift tot tussenkomst in de vernietigingsprocedure ingedend tegenover de bouwvergunning die op 6 december 2022 door de gedelegeerde ambtenaar is verleend aan S.A. Bataves voor de uitvoering van het WASTRA-project - Machtiging om naar de rechter te stappen
  10. 00:11:57 | Eenzijdig verzoek om voorlopige maatregelen, ingediend bij de president van de rechtbank van eerste aanleg ter voorkoming van de sloop van twee huizen, een garage, een serre en de kap van vier bomen aan de Jacques Bassemstraat 49-55 te 1160 Oudergem - Bekrachtiging van het verzoek en erkenning van de beschikking van 27 januari 2023
  11. 00:12:14 | Bijzonder politiereglement van toepassing op de gemeentelijke parking (Emile Idiersstraat 12 -14) en zijn omgeving - Uitbreiding
  12. 00:12:28 | Kandidatuurdossier in het kader van de ORDONNANTIE VAN 1 DECEMBER 2022 ertoe strekkende de gemeenten te betrekken bij de economische ontwikkeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
  13. 00:12:37 | Reglement-Retributie houdende het gemeentelijk beleid inzake parkeren in de openbare ruimte - Wijziging
  14. 00:12:54 | Wijziging van artikel 5.4 "Prioritaire thema's" van het reglement "Gedeelde begroting": integratie van de 2 door de Vergadering van de Inwoners voor het jaar 2023 vastgestelde thema's.
  15. 00:14:38 | Organisatie van de Brusselse Waterdagen (2023) - Overeenkomst tot vaststelling van de voorwaarden voor toegang tot het domein van Hertoginnedal op 26/03/2023
  16. 00:14:53 | Verlenging van de overeenkomst voor het gebruik van de daken van het sportcentrum Willegems, gelegen in de Dorpsstraat, voor de exploitatie van een bijenstal met maximaal 4 bijenkasten - Goedkeuring
  17. 00:15:05 | Overeenkomst van terbeschikkingstelling van vijf parkeerplaatsen aan het Gymnasium aan "Sint Juliaan De Vlindertuin Basischool".
  18. 00:15:15 | Wijziging van de gemeentelijke verordening betreffende de toekenning van de "Vetocheque"-premie voor huisdieren
  19. 00:15:29 | Overeenkomst betreffende de subsidie met referentie SUB/ANB/2022/ tussen de gewestelijke dienst voor afvalbeheer en de gemeente Oudergem.
  20. 00:15:40 | Belgisch federaal programma voor internationale samenwerking (PIS) 2023-2026 - Specifieke samenwerkingovereenkomst tussen de gemeente Oudergem, de Provincieraad van Ouarzazate (Marokko) en Brulocalis.
  21. 00:15:52 | Strategisch veiligheids- en preventieplan 2023-2024 : tegen 31/03/2023 in te dienen project bij het FOD Binnenlandse Zaken voor het opmaken van de uiteindelijke conventie. - Voorstelling van het Strategisch veiligheids- en preventieplan 2023-2024.
  22. 00:16:09 | Behandeling van de afvalstaffen van het gemeentebestuur van Oudergem voor een periode van 3 jaren - Gunning van de opdracht
  23. 00:16:26 | Brekrachtiging van overeenkomsten voor Peer to Peer Energy Sharing - Klimaatactieplan (KAP)-project
  24. 00:16:40 | Vervanging van de vensters op de "cs du Souverain" (fase 10) - Overeenkomst inzake werken via onderhandse aanbesteding met voorafgaande bekendmaking - Goedkeuring van het bestek & goedkeuring van de uitgaven
  25. 00:17:00 | Motie ter ondersteuning van de werknemers van Delhaize Groep
  26. 00:23:17 | Motie om te eisen dat de mening van het Brussels Gewest, de Brusselse gemeenten en hun inwoners in aanmerking worden genomen in de procedure voor de verlenging van de milieuvergunning voor Brussels Airport door de Vlaamse gewestelijke autoriteiten.
  27. 00:28:53 | Mondelinge vraag van Mevrouw Vincianne Lerate (DéFI) over de lancering van de raadpleging van de burgers in het kader van het project "Quartier apaisé" van de Vogelzang
  28. 00:33:55 | Mondeling vraag van de heer Ivo Van Ginneken en mevrouw Anastasia Bakounine (Ecolo-Groen) over de digitalisering van de samenleving en de gevolgen voor de inwoners van Oudergem
  29. 00:46:13 | Mondelinge vraag van Mevrouw Martine Maelschalck en Mevrouw Cécile Henrard (MR-openVLD) over de prijsstijging van appartementen in Oudergem
  30. 00:55:23 | Mondelinge vraag van Mevrouw Martine Maelschalck en Mevrouw Cécile Henrard (MR-openVLD) ver het door de Samusocial gebruikte gebouw aan de Beaulieulaan